De zondagsetymoloog en het geval NASA

Mijn andere hobby is schrijven over taalkunde. Door de band heeft dat weinig van doen met skepticisme. Maar af en toe waagt een overijverige complotliefhebber zich aan een streepje etymologie. En dan ben ik erbij.

Neem nu platte-aarders, een groep mensen die naast een apart wereldbeeld ook nog eens een hele rist complotverhalen belijden. Zelden grappig, zelden aangenaam, zelden correct. Zij hebben nogal eens de neiging om de bevolking in twee groepen op te delen. De waarheidszoekers, en dat zijn vanzelfsprekend de platte-aarders zelf, versus iedereen die nog wél een connectie met de realiteit heeft.

Heel wat platte-aarders kunnen de drang niet weerstaan om raadsels op te lossen en codes te ontcijferen. Op deze manier kunnen zij hun medestanders wijzen op de perfiditeit van de organisaties die verantwoordelijk zijn voor de verspreiding van de ongoddelijke, bolvormige aarde én op het eigen vernuft.

NASA, het Amerikaanse ruimteagentschap, is zo’n organisatie. Niet alleen toont het bekende logo de gespleten tong van de slang, “listiger dan al het gedierte des velds”. Ook het (letter)woord NASA zelf geeft al heel wat weg over hun bedoelingen.

NASA is Hebreeuws en het betekent misleiden, en dat is exact wat NASA doet sinds haar oprichting. Of de platte-aarders daar zeker van zijn? Zoek het zelf op! Het staat zo in het woordenboek!

Nu ja, niet helemaal.

Mijn Hebreeuws is niet zo goed, maar de fonetische weergave van נָשָׁא, nāšā dus, leest ongeveer als naasjaa. De betekenis is inderdaad iets als bedriegen. Maar met naasjaa zijn we wat de uitspraak betreft best een eind verwijderd van NASA.

Het Hebreeuws heeft een woord נָשָׂא dat uitgesproken wordt als nāśā‘, dat je héél ruwweg kan weergeven als naasaa en dat ironisch genoeg dragen, naar boven dragen betekent. Maar dát woord past natuurlijk niet in het plaatje dat complotbedenkers willen schetsen.

Het verschil tussen beide geschreven Hebreeuwse woorden נָשָׁא nāšā en נָשָׂא nāśā‘ is een kwestie van de plaats van een diakritisch teken, een puntje op de Hebreeuwse letter, respectievelijk

שׂ en שׁ. 

Maar dat is een detail dat de decoderende complotdenker vlotjes en vooral stilletjes naast zich neerlegt.

Heel veel gekker gaan we het hier niet maken. Of er nu een Hebreeuws of Swahili of Chinees woord ‘nasa’ zou zijn, NASA is en blijft een afkorting, een acroniem of letterwoord zelfs. Zet de eerste letter van elk woord achter elkaar National Aeronautics and Space Administration et voilà: NASA.

Je moet niet alles geloven wat je op het internet leest. Maar dit wel.

Shares
Frank Verhoft Geschreven door:

Verhalen over oude en nieuwe complotverhalen, pseudowetenschap en desinformatie. Volg me op Mastodon.