Laat mij beginnen met het slechte nieuws: er is een samenzwering tegen de mensheid. Wereldomvattend en eeuwenoud. De menselijke soort is in gevaar en moet gered worden. Of toch minstens bewust gemaakt worden van de problematiek.
Enter de held van deze reeks artikelen: de dappere, alwetende, steeds gespeeld-bescheiden kennisrebel met een plan voor verbetering, voor menselijke en dus spirituele groei. En tegelijkertijd voor niets minder dan een revolutie tegen de gevestigde orde.
Peter Vereecke (geboren in 1956) verkondigt nu al anderhalf decennium lang in zowat elke Vlaamse parochiezaal dat deze wereld aan elkaar hangt van de meest vileine complotten. In de media werd en wordt hij nog steeds vaak afgeschilderd als de naïeverige, goedlachse ex-burgermeester. Die van de chemtrails. Bladvulsel voor de lokale katernen, met een hoog Afrit-9-gehalte. Een beetje raar, maar ach, wat die man vertelt is ongevaarlijk, toch?
In deze reeks ga ik proberen om dat beeld bij te stellen: achter de gecultiveerde façade van charmante Don Quichote schuilt een rabiate antivaccinatie-activist, verspreider van complotverhalen, hardnekkige antisemiet, oerconservatief en alt-right-fan boy, lang voordat de media dit begrip moesten uitvinden.
Politiek onder de kerktoren
De eerste sporen van burgemeester Vereecke vind ik terug ver in de regionale krantenkaternen. Die berichtten over de besognes eigen aan het ambt in de gemeente Evergem, een dorp naast het expanderende Gentse havengebied. Daarvoor was Vereecke heel even leraar Latijn. Het grootste deel van zijn professionele leven was hij handelaar in angst, of beter, verzekeringsmakelaar.
Een dodenwake hier, een woelige gemeenteraad daar. Stank in de lokale industriezone, gekibbel rond een gedenksteen voor de Boerenkrijg. Dorpspolitiek. Een eerste politieke hoogtepunt was het bezoek van het koninklijk echtpaar aan Evergem en Wachtebeke in 1998.
Als goede CVP’er en ex-voorzitter van de kerkfabriek zorgde Vereecke voor goedkopere brandverzekeringen voor de lokale kerken én declameerde hij dat het frituur niet meer in de schaduw van de beschermde parochiekerk mocht blijven staan. Als ik de krantenartikelen uit die periode mag geloven, dan wijst alles er toch op dat Peter Vereecke een degelijke burgemeester was met zin voor realisme.
Op vier maart 2000 maakten de lokale helden zich op voor de volgende verkiezingen. Kopman voor de Christelijk Volkspartij (CVP, nu CD&V): Peter Vereecke. Volksvertegenwoordiger en politieke poulain Joke Schauvliege kreeg de tweede plaats op de lijst. “Ik heb Joke Schauvliege ([toenmalig] Vlaams minister van Leefmilieu, Natuur en Cultuur, red.) nog in de politiek geïntroduceerd”, aldus Vereecke in Het Laatste Nieuws van 20 augustus 2009. Haar zullen we later opnieuw tegenkomen.
Een verkiezing en een reeks eigenaardige coalitiegesprekken later was Vereecke burgemeester af. Zijn partij moest voor zes jaar de oppositiebanken delen met het oprukkende Vlaams Blok. “Sommigen denken dat ik depressief ben. Niet dat het mij onverschillig laat, maar ik blijf toch vrij nuchter bij mijn aftreding. Winnaars zijn verliezers die niet opgeven”, aldus Vereecke begin 2000. In die periode was hij vrij optimistisch over zijn politieke toekomst binnen. Zijn bilan als burgemeester was dan ook overwegend positief.
De dorpspoliticus verpopt
In augustus 2003 gaf Vereecke de gemeentepolitiek op “om persoonlijke redenen”. Volgens artikelen uit een latere periode deed hij in die periode “afstand van zijn familiaal, sociaal, politiek en professioneel leven” (Het Nieuwsblad van 18/03/2008).
“Zonder dat er aanwijsbare oorzaken waren – geen plotse dood in de familie, geen ziekte, geen zakelijke dreun – gaf de man negen jaar geleden binnen de tijdsspanne van goed een jaar alles op”, aldus Het Laatste Nieuws (20/09/2009):
Alles waar ik vroeger zo passioneel in was geweest, daar had ik plots geen zin meer in. Hoe druk mijn leven ook was, het leek allemaal zo léég: ik kreeg het onbestemde gevoel dat er méér moest zijn, ik wilde op zoek naar zingeving. (…) Toen ik uit dat rare jaar [2000] ontwaakte, had ik niks meer. Familiaal, sociaal, professioneel, politiek: alle bruggen waren verbrand, alle touwen los. Ik kon het niet helpen: ik kon dat geordende, klassieke leven gewoon niet meer aan.
Bijna vier jaar was het stil in de pers. Zélfs de regionale pagina’s van de katholieke media vermeldden zijn naam niet meer. Eén uitzondering: in 2007 bedankte Vereecke voor het ereburgemeesterschap van de gemeente: “Dergelijke toeters en bellen hoeven voor mij niet. Daar kan ik niets mee aanvangen, het moet later ook niet op mijn gedachtenisprentje staan,” aldus Vereecke (Het Nieuwsblad, 29/12/2007).
De periode zal Vereecke later in zijn biografisch geschrift Peter in Wonderland opvoeren als “een transformatieproces”. Dit clichématig beeld duikt vaak op in autohagiografische bespiegelingen van ontwaakten. De bovenmatig intelligente persoon komt in crisissituatie terecht, ‘ontwaakt’ en begint te beseffen dat niet alleen (of zozeer) het eigen leven, maar vooral de hele wereld ondersteboven is gekeerd. “Vereecke trok zich terug om te gaan filosoferen,” aldus Wikipedia. Zelf beschreef hij zich later als “een niet-werkzoekend zelfstandige” die heel wat gelezen en gereisd heeft (Het Laatste Nieuws, 21/03/2008). In zijn biografietje Peter in Wonderland luidt het:
Via de konijnenpijp van mijn onderzoek belandde ik in een totaal andere wereld. Net als Alice in Wonderland. Ik ontdekte geleidelijk aan deze twee fundamentele principes:
Niets is wat het lijkt
&
niets gebeurt zomaar.
Het zijn twee ideeën die complotonderzoeker Michael Barkun aantreft in heel wat uitingen van complotdenkers, samen met ‘alles is gelinkt aan alles’. Ik verwijs u graag door naar zijn boek A culture of conspiracy (2013).
Tijdens de “jaren van transformatie” ontmantelde Vereecke zijn bestaande denkpatronen. Naar eigen zeggen veranderde hij van “een volgzaam en voorbeeldig radertje” in een “revolutionair, vrijheidsstrijder, waarheids-zoeker”. Hij beschrijft dit proces in het eerste hoofdstuk van zijn biografie, “Van burgemeester tot dorpsgek”.
Chemtrail-connaisseur
In 2008 stond Het Nieuwsblad opnieuw op de eerste rij om te melden dat de oud-burgemeester terug van weggeweest was. Voor iemand die de msm, de main stream media, niet kan uitstaan, heeft Vereecke altijd goede contacten met Het Nieuwsblad op nagehouden. “Alles is anders dan ik dacht”, plaatste de krant boven een interview naar aanleiding van Vereeckes eerste publieke optreden (Het Nieuwsblad, 18/03/2008). Een theaterproductie, omschreef de krant het, een monoloog met de derivatieve titel “Moeder, waarom leven wij?”.
“De richting waarin de wereld evolueert, is onrustwekkend”. Het artikel bood hem de mogelijkheid zich uit te laten over chemtrails, “nevels van zware metalen, virussen en andere ziekteverwekkers.” Vanzelfsprekend onderkende Vereecke de negatieve invloeden van de uitstoot van voertuigen en bedrijven, maar de chemtrails maken het allemaal nog net dat ietsje erger.
Vereecke had dan al een klacht ingediend bij de onderzoeksrechter van Gent tegen de chemtrails. Ze zouden leiden tot kankers, aantasting van het zenuwstelsel en andere ziekten. “Van elke witte streep heb ik een pv laten maken. Nu moeten ze wel onderzoeken wat ons ziek maakt”, aldus Vereecke (HLN, 20/09/2009). Het tekende niet alleen zijn vastberadenheid, maar ook zijn monomanie.
Chemtrails, een samentrekking van chemical en trail, zijn de witte strepen, condensatiesporen van vliegtuigen. Vanaf de jaren 1990 maken die vast deel uit van talloze complotverhalen. De kern is eenvoudig: ‘ze’ gebruiken vliegtuigen om de bevolking ziek te maken, te doden, te decimeren. ‘Ze’, dat is doorgaans een schimmige en vileine wereldwijde organisatie die uit is op een nieuwe wereldorde. Afhankelijk van de complotdenker, zouden de sporen onder andere barium en aluminiumzouten, polymeervezels of thorium bevatten. Sommigen beweren dat ze ook virussen en andere elementen bevatten die mensen zouden ziek maken.
Volgens een blogartikel op de website Poppenkast, Duivels complot: worden de inwoners van België uitgeroeid?, sproeide Vereecke toen al rond dat dit kadert in “een satanistisch (!) complot van de Verenigde Naties en de Illuminati, een duister gezelschap van genetisch gemodificeerde wezens (!) dat er op uit is om een nieuwe wereldorde (NWO) te vestigen.” De blog Poppenkast, over “georganiseerd complotdenken in Vlaanderen”, is trouwens een excellente bron van informatie over die periode!
Door de jaren heen werd de verhaallijn aangedikt met nieuwe plotwendingen, onder meer met elementen die verwijzen naar geo-engineering. Ook het gamma verspreide stoffen en de complotverhalen breidden zich steeds verder uit. In 2013 werden Vereecke en enkele medestanders geïnterviewd tijdens een betoging tegen chemtrails in Brussel. De interviews becommentarieerde ik eerder in het blogartikel Damp in het hoofd (oorspronkelijk van 2013).
Een van de medestanders van toen was Bart Lepla, nu nog steeds actief als complotdenker en activist. Hij sprak zich eerder uit tegen 5G, minimaliseerde de problemen met COVID-19, buitte de onvrede over de maatregelen maximaal uit. Volgens zijn bio op Facebook volgde hij een opleiding ‘gezondheidscoach’ aan Syntra, waarbij “je (je) baseert (…) op wetenschappelijk onderbouwde en gefundeerde theorieën en filosofieën”. Blijken dat onder meer lessen ‘Energetische stromingen en natuurlijke geneeswijzen’ en ‘Energiesystemen’ te zijn. Dank u, Europees Sociaal Fonds Vlaanderen. Lepla figuurde in de schitterende reportage van VTM NIEUWS-journalist Kenneth Dée en journalist van HLN.be Lucas Wuyts 5G: technologie die duizenden Belgen de kast op jaagt (2020).
De invloed van Vereecke beperkte zich niet tot Vlaanderen: in 2017 luisterde ik naar enkele Nederlandse chemtrail-experten die expliciet verwezen naar Peter Vereecke (zie mijn blogartikel Ik hartje spirituele beurzen, “Wat daarboven gebeurt, weerspiegelt eigenlijk wat er in mijn hoofd gebeurt”, oorspronkelijk van 2017).
Terug naar 2008. Een tweede verhaallijn die heel wat minder aandacht kreeg in de pers, was de verwijzing naar “de chemicaliën in onze voeding” (Het Nieuwsblad, 18/03/2008). Ik kom er in een tweede deel op terug.
De verantwoordelijken voor al die wandaden? Machtige krachten die bepalen hoe de planeet moet evolueren. “Die enkele duizenden mensen zitten aan de top van de medische, chemische, farmaceutische industrie en houden elkaar groot”, stelde Vereecke in de krant. Zijn vrijheidsstrijd was in de eerste plaats gericht tegen deze globale toplui. Hij maakte evenwel duidelijk dat het niet louter een aards gebeuren was: de mens is slechts een radertje in een “kosmisch plan”.
Er zijn nog twee elementen die opvallen in de berichtgeving over de eerste theatermonoloog van Vereecke. De man was op een (educatieve) missie: “Als er na de voorstelling een paar mensen zijn die ook iets kritischer gaan nadenken, dan is mijn opdracht geslaagd” (Het Laatste Nieuws/Gent-Eeklo-Deinze, 21/03/2008).
De tweede opvallende uitspraak: “Ik wil ook in het parlement een vraag laten stellen. Onbegrijpelijk dat niemand ingrijpt.” Écht onbegrijpelijk was dat er enkele maanden later een schriftelijke vraag in het parlement werd ingediend over … chemtrails. Parlementaire vraag nr. 829 (2007-2008) komt zo uit het verhalenboek van complotdenker Vereecke. Groot mag de verbazing niet zijn dat de vragensteller van dienst Joke Schauvliege was, de beschermelinge van Vereecke die door zijn toedoen een tweede plaats kreeg toebedeeld op de Evergemse kieslijst.
Het antwoord op de vraag van Team Vereecke-Schauvliege kwam uit het kabinet van Hilde Crevits: ja, vliegtuigen stoten afvalstoffen uit, er wordt tenslotte gevlogen op kerosine. Nee, de verhalen die de ronde doen op het internet, kunnen niet bewezen worden.
3. Wat uw vraag over onderzoek in Vlaanderen betreft, kan ik u tot slot meegeven dat er in Vlaanderen geen onderzoek gebeurt naar het verschijnsel “chemtrails”. Zodra internationale wetenschappelijke literatuur de noodzaak hiertoe met passende overtuiging aantoont, kan overwogen worden om onderzoek ter zake uit te voeren.
Het zou Joke Schauvliege blijven achtervolgen. In februari 2019 bracht Joël De Ceulaer de hele affaire in herinnering. Aanleiding was Schauvlieges uitspraak dat de Staatsveiligheid haar had ingefluisterd dat de toenmalige klimaatbetogingen een complot waren.
Dat u Vereecke nog altijd erkentelijk bent voor zijn mentorschap, mag blijken uit het feit dat u niet alleen ooit een parlementaire vraag stelde over chem trails, maar hem – toen u minister was – zelfs toegang verschafte tot uw kabinet en dat van uw partijgenoot en ex-collega Jo Vandeurzen – waar hij zijn complottheorieën mocht komen verdedigen. Al is ook dat geen reden tot ontslag. U bewees een rare man een vriendendienst, meer niet.
Zelfs na het debacle van Schauvliege gebruikte Vereecke opnieuw zijn politieke invloed: op 27 juni 2009 tijdens het vragenhalfuurtje van de burger in Evergem bracht Peter Vereecke het onderwerp ter sprake op de gemeenteraad, aldus de anonieme maar goed geïnformeerde blog Poppenkast. Het leidde andermaal tot niets. Een dag eerder liet De Gentenaar de vertelsels van ex-burgemeester over twee pagina’s uitwaaieren.
Je suis complotdenker
In zijn biografietje komt Vereecke aan het einde van die periode tot de enig mogelijke conclusie “Ik ben een complot-denker”. Zoals de traditie onder complotdenkers het gebiedt, gelooft hij niets meer, zonder het zelf onderzocht te hebben. Vereecke noemt zich een kritisch denker, een scepticus in de oude traditie.
De oud-burgemeester ontpopte niet tot een vlinder, maar veranderde in Complotrupsje Nooitgenoeg. Enerzijds verslond hij samenzweringstheorieën aan de lopende meter. Geen enkel complot was hem vreemd, het gaat ten slotte over een samenzwering tegen de hele mensheid. En dat is niet min. Desnoods verzon hij de complotverhalen zelf
Anderzijds besefte Vereecke dat hij medestanders nodig had. Het werd hem allemaal een beetje té groot. Op 16 augustus 2009 meldde Het Laatste Nieuws dat Vereecke een ‘Samendenkdag’ over toekomst organiseerde, die hij “Dio-Genesis” noemt. Samen met gelijkgezinden wilde hij nadenken over “de toekomst van onze wereldbol” en ideeën uitwisselen. “De dorpsgek” richtte een week of twee later in de grote stad Gent de Belfort Group op.
